Bruggen bouwen met je scriptie?

Afgelopen jaar heb ik mijn scriptie geschreven ter afronding van mijn bachelor Geschiedenis. Hoewel het onderwerp historisch was (de strijd voor vrouwenkiesrecht in Engeland aan het begin van de 20ste eeuw), zaten er ook veel niet-historische elementen in mijn scriptie. Naast ideeën en inzichten uit de historische discipline gebruikte ik namelijk ook theorieën van de genderstudies. Deze kennis had ik verkregen door het volgen van de minor Gender Studies, en hierdoor was ik ook geïnspireerd hier iets mee te doen tijdens mijn scriptie. Een van de Honours pijlers waar ik namelijk graag aan wilde bijdragen met mijn scriptie, was die van verbreding. Een interdisciplinaire scriptie past daar perfect bij. Inmiddels heb ik mijn scriptie afgerond, en wil ik graag de ins en outs van het schrijven van een interdisciplinaire scriptie met jullie delen!

Tijdens het Honoursprogramma is er natuurlijk ook al veel voorbij gekomen over interdisciplinariteit. Maar voor wie écht de diepte in wil gaan, kan je ook meedoen aan het Bruggenbouwersproject van de faculteit Geesteswetenschappen. * Hierbij leer je tijdens een heuse pressure cooker wat nou het verschil is tussen interdisciplinariteit en multidisciplinariteit, hoe je een interdisciplinaire onderzoeksvraag formuleert, en hoe je twee verschillende disciplines kan integreren. Dit project heeft mij heel erg geholpen om op een rijtje te krijgen hoe je nou echt een Honourswaardige interdisciplinaire scriptie schrijft.

Stap 1: oriënteren op de verschillende disciplines

Als je echt een interdisciplinaire scriptie wilt schrijven, is het belangrijk dat je niet alleen gebruik maakt van verschillende disciplines, maar deze ook echt integreert tot één theoretisch kader. Uitgebreide kennis van beide disciplines is hierbij een must: wat zijn de leidende theorieën? Welke begrippen worden gebruikt en wat betekenen ze? Wat zijn de gangbare onderzoeksmethodes? Welke debatten worden er gevoerd? Vervolgens kan je met deze kennis de overeenkomsten en verschillen tussen de disciplines duiden. Door de verschillen recht te trekken kan je één theoretisch kader ontwikkelen, waar je de rest van het onderzoek mee door kan. Het is dus belangrijk dat je je goed inleest op het onderwerp, maar ook op de disciplines waar je mee wil gaan werken.

Stap 2: een onderzoeksvraag bedenken

Een onderzoeksvraag bedenken is normaal al moeilijk genoeg, maar wordt nog ingewikkelder wanneer de vraag moet voldoen aan de eisen van meerdere disciplines. Een belangrijke tip zal ik alvast verklappen: gebruik weinig tot geen jargon. Jargon – begrippen en concepten – kan verschillende betekenissen hebben voor verschillende disciplines. Als je verwarring wil voorkomen, minimaliseer het gebruik van jargon dan zo veel mogelijk. Ook bij een wat ‘algemener’ klinkende onderzoeksvraag, moet je deze natuurlijk nog wel goed afbakenen. Schrijf je een scriptie voor geschiedenis, dan is het natuurlijk essentieel dat je plaats en tijd vermeld in je onderzoeksvraag.

Naast de formulering van je interdisciplinaire onderzoeksvraag, is het ook belangrijk aandacht te besteden aan de relevantie van je vraag. Specifiek: wat is de relevantie van een interdisciplinaire onderzoeksvraag? Wat voegt dit toe aan bestaande kennis? Welke gaten kan dit opvullen? Hiermee laat je ook zien aan de lezer dat je echt hebt nagedacht over je onderzoek. Interdisciplinariteit is soms een beetje tot een modewoord verworden; val niet in die kuil, maar verantwoord je gebruik van het begrip.

Stap 3: methode/onderzoek uitvoeren

Nadat je voorkennis hebt opgedaan en je onderzoeksvraag hebt geformuleerd, is het tijd om te beginnen aan het echte werk. Hierbij is het belangrijk dat je echt probeert in een ‘interdisciplinaire mindset’ te komen. Veel studenten zijn maar in één specifieke richting opgeleid, en hebben bijvoorbeeld keuzevakken of een minor in een andere studierichting ernaast gevolgd. Het gevolg is dat kennis en denkwijze van je hoofdrichting bijna automatisch voorrang krijgt in je onderzoek. Wees hierop beducht: blijf ruimdenkend en open voor andere zienswijzen.

Een interdisciplinair onderzoek hoeft echt niet voor 50% uit de ene discipline, en voor 50% uit de andere discipline te bestaan, maar een evenwichtige balans is alsnog wel belangrijk. Een goed geïntegreerd theoretisch kader kan hierbij helpen, omdat daar als het goed is beide disciplines al in verwerkt zijn. Pas dat consistent toe en het zal vanzelf goed gaan. Zo niet, dan is het van belang dat je alles goed terugleest, op zoek gaat naar onregelmatigheden, en nadenkt over hoe het anders kan. Dat brengt ons ook bij de laatste, en misschien wel de belangrijkste stap in het proces: reflectie.

Stap 4: reflectie

Reflectie is altijd een moeilijk begrip. Wat is reflecteren? Hoe doe je dat? En vooral: hoe doe je het goed? Ook ik heb niet alle antwoorden hierop, maar ik geef wel een voorzet. Reflecteer niet alleen aan het einde van je scriptieproces, maar ook tussendoor. Begin vrij algemeen: hoe gaat het schrijfproces tot nu toe? Duurt het langer/korter dan je had verwacht? Had je genoeg informatie om te beginnen met schrijven? Bedenk op basis hiervan of er dingen zijn die je anders zou kunnen aanpakken, en hoe dan.

Vervolgens kan je specifieker kijken: wat vind je van de inleiding? Heb je je gehouden aan je gekozen methode? Is de opbouw van je stuk logisch? Als je er over twijfelt op welke aspecten je allemaal moet letten, kan je altijd de beoordelingsmatrix van je scriptie even checken. Daarin staat waar de beoordelaar op gaat letten, en waar jij dus het meeste aandacht aan moet besteden. Ben je tevreden met je werk? Of zijn er verbeterpunten? Dan is het zaak om hier wat aan te doen. Reflecteren is daarom niet alleen nadenken over je werk en je proces, maar ook echt je werk verbeteren.

Tot slot, laat je niet intimideren door alles wat er bij het schrijven van een interdisciplinaire scriptie komt kijken. Het is juist ook heel leuk: je komt met zo veel nieuwe ideeën in aanraking, je verruimt echt je horizon!

Lotte Nieboer

*Lijkt het je leuk hieraan mee te doen? Neem dan contact op met m.l.waaldijk@uu.nl over wanneer het volgende project wordt gestart en of je daar aan kan meedoen!